Counter From POQbum.com

အခန္း (၉) (၁၀)

၉ -
ေယာေနဂိုဏ္း
အျပင္ေတာင္ေငြပေလာင္တုိ႔ကုိကုိးကြယ္ေသာ ''ေယာေနဂိုဏ္း''ကို အခ်ိဳ႕က ''ေယာခူး''ဂိုဏ္းဟုလည္း
ေခၚပါသည္။ အခ်ိဳ႕က ''ယြန္းဂိုဏ္း''သည္ လဇၨီဂိုဏ္း၊ အလဇၨီဂိုဏ္းဟု ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိရာ ''ေယာေန''ဂုိဏ္းသည္
လဇၨီဂိုဏ္းဟုဆုိၾကသည္။ ေယာေနဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္တုိ႔သည္ သုဓမၼာဂိုဏ္း၊ ေ႐ႊက်င္ဂိုဏ္းဆရာေတာ္
မ်ားနည္းတူ ဝါဆုိဝါကပ္ေတာ္မူၾကပါသည္။ ယြန္းဘာသာ၊ ႐ွမ္းဘာသာ၊ စာေပကုိေလ့လာသင္ၾကားတတ္
ေျမာက္ၾကသည္။ စာသင္သား ရဟန္းသာေမဏမ်ားကုိလည္း ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ႏႈတ္တုိက္ခ်ေပးကာ
ႏႈတ္ငံုေအာင္ သင္ၾကားေပးၾကပါသည္။
အခ်ိဳ႕ဆရာေတာ္တုိ႔က ေ႐ႊေငြကဲ့သို႔ေသာ မအပ္စပ္ေသာ ဝတၴဳမ်ားကုိ ကုိင္ေဆာင္ျခင္း၊ ေလာကီ
ပညာရပ္မ်ားကုိ ေလ့လာလုိက္စားျခင္းျပဳၾကကာ အခ်ိဳ႕ဆရာေတာ္မ်ားက ေလာကုတ္ သက္သက္ေလ့လာ
လုိက္စားေတာ္မူၾကသည္။ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ဘြဲ႔နာမည္ေတာ္မ်ားမွာ ျပည္ပ႐ွိသံဃာေတာ္မ်ား
နည္းတူ ဘြဲ႕နာမည္ေတာ္မ်ားေပးသည့္အျပင္ ျမတ္စြာဘုရားလက္ထက္ေတာ္က ရဟႏၲာအ႐ွင္ျမတ္မ်ား၏
ဘြဲ႕အမည္ေတာ္မ်ားကုိလည္း ေပးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ဘြဲ႕အမည္မ်ားကို ေ႐ွ႕က''ေစာင္''ဟူေသာေဝါဟာရ
ကုိထည့္ေပးထားသည္။ ''ေစာင္''ဟူေသာအဓိပၸါယ္မွာ ''႐ွင္'' သုိ႔မဟုတ္ ''အ႐ွင္'' ျဖစ္ပါသည္။
ေစာင္မဟာကဆဖ (အ႐ွင္မဟာကႆပ)
ေစာင္ဆာရိပုတၱရာ (အ႐ွင္သာရိပုတၱရာ)
ေစာင္မဟာဂ်နက (မဟာဇနက)
ေစာင္နာရဒတ္ (အ႐ွင္နာရဒ)
ေစာင္ကိန္းစည္း (အ႐ွင္မဟာကစၥည္း)
အစ႐ွိေသာဘြဲ႕မည္ေတာ္မ်ားကို ေပးၾကသည့္အျပင္ ''ေစာင္မိုင္းပုံ'' ''ေစာင္ေစာပနာ''ဟု ရပ္႐ြာေဒသ
အစြဲျပဳၿပီးလည္း ေပးၾကသည္။ သက္ေတာ္ဝါေတာ္အႀကီးဆုံးဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ တင္ေျမႇာက္ထားၾက
ပါသည္။ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္တင္ေျမႇာက္ပုံမွာ ဂုိဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္တစ္ပါးပ်ံလြန္ေတာ္မူေသာအခါ ထုိဆရာေတာ္
ဘုန္းႀကီးပ်ံပြဲသုိ႔ အရပ္ရပ္႐ွိ ေက်ာင္းဆရာေတာ္မ်ား စုစည္းေရာက္႐ွိလာၾကပါသည္။ သက္ႀကီးဝါႀကီး
ဆရာေတာ္ အႀကီးဆုံးထဲကပုဂၢိဳလ္ကို ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္တင္ေျမႇာက္ၾကရန္ ေ႐ြးခ်ယ္ၾကသည္။ ဘုန္းႀကီးပ်ံ
ကိစၥၿပီးေသာအခါ ေ႐ြးခ်ယ္ထားေသာဆရာေတာ္ႀကီးထံသုိ႔ ရပ္႐ြာဒကာ၊ ဒကာမမ်ားက လာေရာက္ၾကၿပီး
''ဆရာေတာ္ဘုရားေတာထြက္ေတာ္မူရန္အခ်ိန္တန္ၿပီအ႐ွင္ဘုရား''ဟုေလွ်ာက္ထားၾကရသည္။
ဆရာေတာ္ က ေအး....ေကာင္းၿပီ၊ ဘယ္ေန႔ဘယ္ရက္ ငါေတာထြက္မည္ဟု ရက္ခ်ိန္းေပးလိုက္သည္။
ခ်ိန္းဆိုထား ေသာရက္သုိ႕ေရာက္ေသာအခါ နံနက္ေစာေစာ ဆရာေတာ္တစ္ပါးတည္းသာ ေတာထဲသုိ႔
ၾ<ြကသြားရသည္။ ''တာေက်ာင္း''က ဆရာေတာ္ၾ<ြကသြားရာေနာက္သုိ႔ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွလုိက္ၿပီးေခ်ာင္းၾကည့္ကာ
ေနရာဌာန သိေသာအခါ ေက်ာင္းသုိ႔ျပန္လာခဲ့ရသည္။
- ၁ဝ -
ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ားက အဆင္သင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ လြယ္အိတ္သုံးဆယ္၊ ေလးဆယ္လုံးကို
ခ်ိတ္ဆြဲထားၿပီး ေက်ာင္းမွလာကာ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကသည္။ ''တာေက်ာင္း''ျပန္ေရာက္လာၿပီး၊ ¤င္းလမ္းၫႊန္
ခ်က္အတုိင္းေဝါယာဥ္ကိုထမ္းကာ ဆရာေတာ္႐ွိရာသုိ႔ အားလုံးလိုက္လာၾကသည္။
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ ဒါယကာျမင္သာေသာေနရာတြင္ တင္ပ်ဥ္ေခြထိုင္ကာထိုင္ေနသည္။
ဒါယကာမ်ားက ဆရာေတာ္အနားသုိ႔ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ေတာ္ထြက္ေတာ္မမူနဲ႔ဘုရား၊ သတၱဝါမ်ားကုိသနားၾကင္နာ
ငဲ့ၫွာေသာအားျဖင့္ ေက်ာင္းသို႔ျပန္ၾ<ြကသီးတင္းသုံးေတာ္မူပါ။ တရားေရေအးအၿမိဳက္ေဆးတိုက္ေကြၽးေတာ္မူပါ
ဟုေလွ်ာက္ထားၾကပါသည္။ ထုိအခါဆရာေတာ္ထၿပီး ေဝါယာဥ္အနားသုိ႔သြားကာ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာလြယ္
အိမ္သုံးဆယ္၊ ေလးဆယ္အတြင္းက ေငြမ်ားကုိ ထုတ္ၾကည့္လုိက္သည္။ ေငြနည္းလွ်င္ဆရာေတာ္ေတာထဲသုိ႔
ျပန္ၾ<ြကသြားသည္။ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ားက ''ေယာခူးေယာခူး''ဟုႏႈိးေဆာ္ၿပီး အသင့္ပါလာေသာေငြမ်ား
ကုိလြယ္အိတ္ထဲသုိ႔ ထပ္မံျဖည့္စြက္ၿပီးလိုက္ပင့္ရျပန္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ေယာခူးႏွစ္ခါသုံးခါလုပ္ၿပီးမွ ဆရာေတာ္
ေဝါယာဥ္ေပၚတက္စီးေသာအခါ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ား ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာစြာႏွင့္ ေဝါယာဥ္ကိုထမ္းၿပီး၊
ေက်ာင္းသုိ႔ျပန္လာၾကရသည္။ ¤င္းကိုအစြဲျပဳၿပီး ''ေယာခူးဂိုဏ္း''ေခၚသည္ဟုဆုိၾကပါသည္။
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက လြယ္အိတ္ထဲကႏိႈက္ၾကည့္ၿပီးေငြနည္းလွ်င္ ေတာထဲသုိ႔ျပန္ၾ<ြကသည္ကို
ဒါယကာမ်ားက ''ေယာခူးေယာခူး'' ဟုႏိႈးေဆာ္ကာ အလွဴေငြထပ္မံျဖည့္စြက္ရသည္မွာ ေငြနည္းသည့္အတြက္
ဆရာေတာ္ကမေက်နပ္ျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဒါယကာမ်ား အလွဴတုိးၿပီးကုသုိလ္မ်ားမ်ားရေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း
ျဖစ္သည္ဟုယူဆၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္ေသာအခါ လြယ္အိတ္ႏွင့္ေငြအားလုံးကုိ ဆရာေတာ္ထံသုိ႔
လွဴဒါန္းၾကပါသည္။ ဆရာေတာ္ထိုေငြမ်ားႏွင့္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္တင္ေျမႇာက္ေသာ ကန္ေတာ့ပြဲသုိ႔လာ
ေရာက္ၾကေသာ ရဟန္းပရိတ္သတ္၊ လူပရိတ္သတ္မ်ားကို အကုန္အက်ခံၿပီးေကြၽးေမြးဧည့္ခံၾကပါသည္။
လာေရာက္ၾကေသာရဟန္းပရိတ္သတ္၊ လူပရိတ္သတ္မ်ားကလည္း ေငြ၊ ႏြား၊ ျမင္း၊ မွန္စီေ႐ႊခ်အုပ္
ႀကီးမ်ား၊ ပုရပိုက္လိပ္မ်ား၊ မွန္စီေ႐ႊခ်စာတုိက္ေသတၱာမ်ား၊ ၿခဳံလႊာ၊ ဂြမ္းပုံႀကီးမ်ား၊ လက္ဖက္စို၊ လက္ဖက္
ေျခာက္အေကာင္းဆုံးမ်ား ဆရာေတာ္အား ထပ္မံလွဴဒါန္းကန္ေတာ့ၾကသည္။ ကန္ေတာ့ခံပြဲမွာ နံနက္ဆြမ္း
စားၿပီး၊ ေျခာက္နာရီခြဲေလာက္တြင္ ေက်ာင္းေပၚတြင္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္က အလယ္မွ သလြန္ထုိင္ၿပီး
ဝဲယာႏွစ္ဖက္သံဃာေတာ္မ်ား ၿခံရံလွ်က္ကန္ေတာ့ခံေလသည္။
ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးက တရားေဟာၿပီးေနာက္ လက္ယာဘက္သံဃာေတာ္မ်ားက ယြန္းဘာသာ၊
႐ွမ္းဘာသာ၊ ပါဠိဘာသာေရာကာ ပရိတ္ေတာ္မ်ားကို တစ္နာရီခြဲခန္႔႐ြတ္ၾကသည္။ ၿပီးေနာက္လက္ဝဲသံဃာ
ေတာ္မ်ားက အထက္နည္းအတုိင္း ႐ြတ္ၾကျပန္သည္။ ထိုေနာက္ဆရာေတာ္ႀကီးက ကန္ေတာ့က်ိဳးေပးကာ
ကန္ေတာ့ခံပြဲကုိသိမ္းေလသည္။ ပရိတ္႐ြတ္တရားေဟာ စုစုေပါင္းသုံးနာရီၾကာတတ္ေပသည္။ အရပ္မွရ႐ွိ
ေသာေငြမ်ားကို ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္က ေက်ာင္းဇရပ္ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ေရတြင္းေရကန္တူးေဖာ္
ျခင္း၊ ႐ုပ္ပြားေစတီေတာ္မ်ားကို အသစ္ထပ္မံတည္ျခင္း၊ အေဆာင္အပ်က္မ်ားကုိ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ အဖိုးတန္ပိုး

အခန္း (ရ) (၈)

- ၇ -
ထာဝရဇီဝီိတဒါန
ေ႐ွးအခါက ေတာင္ပိုင္နယ္တြင္ ျပည္မႀကီးနည္းတူ သားသတ္လိုင္စင္မ်ား႐ွိပါသည္။ အဂၤလိပ္
အစိုးရလက္ထက္မွ ယေန႔ထိကြ်ဲ၊ ႏြားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ျခင္းမျပဳဘဲ၊ သားသတ္လုိင္စင္အတြက္ က်သင့္ေသာ
အခြန္ေငြကို ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြားႀကီးႏွင့္ နယ္သူ၊ နယ္သားေစတနာ႐ွင္အမ်ားတို႕ကပါ ကုမၸဏီသေဘာျဖင့္
ႏွစ္စဥ္အခြန္ေတာ္ေငြသြင္းေဆာင္ကာ ထာဝရဇီဝိတဒါနအလွဴကို ယေန႔ထက္တိုင္ပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဆင္ယင္ပုံ
နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ႐ြာေက်ာင္းမလိုက္ေအာင္၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားမွာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားလွပါသည္။
တိုင္မ်ားေ႐ႊခ်ၿပီး မ်က္ႏွာက်က္မ်ားကို မွန္ကြတ္စီထားရာ၊ ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ၿပီးေနပါေတာ့သည္။
ေက်ာင္းေတာ္ခန္းမႀကီးတြင္လည္း ထီး၊ ယပ္၊ တံခြန္ စေသာသိုက္ၿမိဳက္ေဝဆာေနေအာင္ ဆင္ယင္ၾကပါသည္။
ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားမွာလည္း ေက်ာင္းေဆာင္အေပၚ ဆင့္ခန္းလုံးျပည့္ ေပါမ်ားလွပါသည္။ မွန္ကြက္စီ
လက္ရာမ်ားမွာ ရတနာပုံေခတ္လက္ရာမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ေအာက္ေျခမွ လူတစ္ရပ္သာသာခန္႔ျမင့္သည့္ တစ္
ထပ္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ အဆင့္သုံးဆင့္ခြဲထားရာ၊ ဒုတိယအဆင့္သို႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမတက္
ၾကရေပ၊ ထိုဒုတိယအဆင့္တြင္ ပလႅင္ထား႐ွိၿပီးေနာက္၊ ေက်ာဘက္တြင္ ဆင္းတုေတာ္ႀကီးမ်ားကို အတန္း
လိုက္စီထားၾကပါသည္။ အတြင္းပိုင္းအျပင္အဆင္ႏွင့္ ထားပုံသိုပုံမွာအင္းေလးေဒသႏွင့္ ဆင္တူေပသည္။
ေထရဝါဒဗုဒုဒဘၶဘာသာ
ပေလာင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ေထရာဝါဒဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းဝင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ျပည္မႀကီးမွာ
သုဓမၼာ၊ ေ႐ႊက်င္၊ ဒြါရ၊ ငွက္တြင္း ဂုိဏ္းကြဲမ်ား႐ွိသည့္နည္းတူအတြင္း ေတာင္ပေလာင္မ်ားက
''သုဓမၼာ''ဂုိဏ္းမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အျပင္ေတာင္ပေလာင္မ်ားက '' ေယာေန'' ဂိုဏ္းဝင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
သုဓမၼာဂိုဏ္းဝင္ဦးေရသည္ မ်ားၿပီး၊ ေငြပေလာင္ေဒသမ်ား၊ သုဓမၼာဂိုဏ္းဝင္သာသနာျပဳဆရာေတာ္မ်ား
ၾ<ြကေရာက္သီတင္းသုံးကာ သာသနာျပဳသည့္အတြက္ အခ်ဳိ႕ေငြပေလာင္မ်ားမွာ သုဓမၼာဂိုဏ္းဝင္မ်ားျဖစ္လာ
ၾကသည္။ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ပေလာင္သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ျပႀကီး႐ွိ သုဓမၼာ၊ ေ႐ႊက်င္၊ ဒြါ႐ႈ၊ ငွက္တြင္းဂုိဏ္း
ဆုိင္ရာသံဃာေတာ္မ်ားနည္းတူ သိကၡာတင္၊ သိမ္ဝင္၊ ကမၼဝါစာဥတ္၊ ဝိနည္းကံေဆာင္ေတာ္မူကာ (၂၂၇)
သြယ္ေသာသိကၡာပုဒ္ေတာ္အတုိင္း က်င့္သုံးေဆာက္တည္ေတာ္မူၾကသည္။ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့ၿပီး မ်က္စိ၊ နား၊
လွ်ာစေသာ ထိန္းသိမ္းမႈဆုိင္ရာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံၾကေပသည္။ ပါဠိစာ၊ ႐ွမ္းစာ၊ ျမန္မာစာမ်ား
ကိုလည္း ေလ့လာသင္ၾကားတတ္ေျမာက္ေတာ္မူၾကသည္။
- ၈ -
ျပည္မႀကီးမ်ား႐ွိစာသင္တုိက္ အသီးသီးၾ<ြကေရာက္ၿပီး ပရိယတၱိစာေပသင္ၾကားလွ်က္႐ွိၾကေသာ
ေ႐ႊပေလာင္သုဓမၼာအမ်ားအျပား႐ွိၾကပါသည္။ ပေလာင္သုဓမၼာဆရာေတာ္သံဃာတုိ႔သည္ သုဓမၼာ၊ ေ႐ႊက်င္
ဂိုဏ္းဝင္သံဃာမ်ားနည္းတူ ပြဲလမ္းသဘင္၊ ေပ်ာ္ပြဲ႐ႊင္ပြဲမ်ားသုိ႕ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈျခင္း၊ ရပ္ေရး႐ြာေရးစေသာ
လူမႈေရးမ်ားကုိ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း၊ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိျခင္းမ်ားကုိ ေ႐ွာင္႐ွားၾကေပသည္။
ပိဋိဋကတ္စ္စာေပက်မ္း္းဂန္မ္မ်ား ပေလာင္ဘ္ဘာသာသုိုိ႔ိ႔ျ႔ျပဳစုျုျခင္း္း
ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ပိဋကတ္စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို ဆရာေတာ္ဦးနာဂေသန
စေသာ ပေလာင္စာေပက်မ္းျပဳဆရာေတာ္အ႐ွင္ျမတ္မ်ားကပေလာင္စာျဖင့္ မ်ားစြာျပဳစုၾကပါသည္။
အခ်ိဳ႕တုိင္းရင္းျဖစ္ မိႈင္း စာ႐ြက္ကုိ လက္ျဖင့္ေရးသားကာ ပုရပိုက္ျဖဴေပၚတြင္ ေရနံႀကီးမိႈင္းႏွင့္ ေဖာ္စပ္ထား
ေသာမွင္နက္ျဖင့္ တ႐ုတ္စုတ္တံျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေရးသားျပဳစုၾကပါသည္။ ယခုအခါ စက္တြင္
ပုံႏွိပ္ထားေသာ ပေလာင္စာေပက်မ္းဂန္မ်ားစြာ႐ွိပါသည္။ ထုိက်မ္းစာမ်ားကုိ အသုဘအိမ္တြင္ ဖတ္ၾကား
ႏိုင္ေသာလူတစ္ေယာက္ေခၚၿပီး တရားအသြင္ျဖင့္ ကြယ္လြန္သူအား ရည္စူးၿပီးနာၾကားၾကသည္။
ထုိမွ်မကေသး ႐ွမ္းတရားစာေပကုိ ဖတ္ၾကားနာၾကေသးသည္။
ဘုရုရင္မ္မင္း္းျမတ္ဆ္ဆက္က္ကပ္လ္လွဴွဴဒါန္း္းျခင္း္းခံရံရေသာ ပေလာင္ဆ္ဆရာေတာ္ႀ္ႀကီးီးမ်ား
သကၠရာဇ္ ၁၁၈၁ ခုႏွစ္၊ ပဒုံမင္းသား (ေခၚ) ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ အ႐ိုက္အရာကုိ ဆက္ခံေသာ
စစ္ကုိင္းမင္းသားက နမ့္ဆန္နယ္၏ သာသနာျပဳဆရာေတာ္ ''႐ွင္ဂုဏသာရ''ကုိ ''ဂုဏသီရိႏၵဓဇ
မဟာဂု႐ု'' ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။
(ကုန္းေဘာင္မဟာရာဇဝင္ေတာ္ႀကီးစာမ်က္ႏွာ ၂၅၄) ရတနာပုံၿမိဳ႕တည္၊ နန္းတည္ပၪၥမသဂၤါယနာ
တင ္ မငး္တနု း္ မငး္လကထ္ က ္ ေတာငပ္ ငုိ န္ ယ၊္ ဒတု ယိ သဓု မာၼ ဂဏို း္ ခ်ဳပဆ္ ရာေတာဘ္ ရု ားႀကးီအား ''သာသနာ
ဘိသိသီရီရိကိကဝိဓိဓဇမဟာရဌဂ႐ုု'ု'' ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းေတာ္မူပါသည္။၁
သီေပါမင္းလက္ထက္တြင္လည္း ''သာသနာဘိသိသီရီရိကိကဝိဓိဓဇမဟာရဌဂ႐ုု'ု'' ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ကုိ
ေတာင္ပိုင္နယ္ သုဓမၼာဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအား ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။ ထုိဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္
မ်ားသည္ နမ့္ဆန္ ၿမိဳ႕တြင္ သီတင္းသုံးလွ်က္ သက္ေတာ္ထင္႐ွား႐ွိေနေသာ ဆဌမေျမာက္ သုဓမၼာဂုိဏ္းခ်ဳပ္
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ''ဦးီးဇနိယိယ'' အ႐ွင္ျမတ္ထံတြင္ အမ်ားျပည္သူ ၾကည့္႐ႈၾကည္ညိဳႏိုင္ရန္ ယခုတုိင္
သိမ္းဆည္းထားလွ်က္႐ွိပါသည္။
၁။ မယ္ . ပ . ႏွာ - ၃၈.

အခန္း (၅)

၅ -
ထူးူးျခားခ်က္မ္မွာွာ။ ဆရာေတာဘ္ နု း္ ေတာႀ္ကးီ ေက်ာငး္ က ုိ ျမငး္ ႏငွ လ့္ က်ာရ္ စသ္ းံု ပတလ္ ညွ ရ့္ ာတငြ ၊္
႐ွင္ေလာင္းမ်ားကို(ဖိနပ္စီးခြင့္) ဆရာေတာ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးကခြင့္ေပးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ႐ွင္ေလာင္းမ်ားသည္
လက္တစ္ဖက္ျဖင့္ေျမႇာက္ကာ လက္ကိုင္ပုဝါတစ္ထည္စီကိုင္ကာတစ္ခါ ျမင္းကိုရပ္တန္႕ေစလွ်က္
ျမင္းေပၚတြင္ရပ္ကာ '' ေကာင္းက်င့္နမ္'' ေခၚေရေသာက္စည္ေတာ္အတီးႏွင့္ လိုက္ေအာင္ စည္းႏွင့္ဝါး
ကိုက္ညီေအာင္ ဘယ္ယိမ္းႏြဲ႕ျဖင့္ လက္ကိုေျမႇာက္ကာကၾကရပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔႐ွင္ေလာင္းကသည္မွာ
သာသနာေဘာင္သို႔သာသနာ့ဝန္ထမ္း႐ွင္ရဟန္းျဖစ္ရမည္ကို မ်ားစြာဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ႐ွိသည့္အတြက္ဟု
ယူဆၾကပါသည္။
႐ွင္ေလာင္းထိန္းမ်ားကို အပ်ိဳ၊ လူပ်ိဳမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္စျပဳခါစ ''ပေလာင္ေဝါဟာရအားျဖင့္'' ''ေပါ
အိုင္မယ္အိုင္'' အိမ္ေထာင္သည္ အငယ္ဇနီးေမာင္ႏွံမ်ားျဖစ္ၾကရၿပီး၊ အနည္းဆုံးေယာက္်ား (၅)ေယာက္၊
မိန္းမ (၅) ေယာက္ ႐ွင္ေလာင္းတစ္ပါးစီထိန္းရသည္။ ႐ွင္ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ားက ႐ွင္ေလာင္းမ်ားကို
႐ွင္သာမေဏဘဝမွ လူဝတ္လဲၿပီးအိမ္ေထာင္က်သည့္အထိ၊ ''ေပါလိမ္'' ''မယ္လိမ္'' ဟုေခၚပါသည္။ ေပၚ-
သည္အေဖ၊ လိမ္သည္-ျပဳစုေကြ်းေမြးျခင္း၊ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းေသာအေဖႏွင့္ အေမျဖစ္ပါသည္။ ႐ွင္ဒါယကာမ်ား၊
ဒါယိကာမမ်ားသည္ ပစၥည္းေလးျဖာျဖင့္ေထာက္ပံ့ကာ လိုအပ္ေသာဆြမ္း၊ ေက်ာင္း၊ သကၤန္း၊ ေဆးစသည္
တို႕ကို ေထာက္ပံ့ရပါသည္။ ႐ွင္ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမမ်ားသည္ သားမဟုတ္ေသာျငားလည္း၊ သား တစ္ဦး
ကဲ့သို႔ သားသမီးစာရင္းထဲသို႔ ထည့္သြင္းၿပီး အေမြစား၊ အေမြခံျဖစ္ႏိုင္သည္။ အေမြခြဲေဝေပးေသာလည္း
သားသမီးအရင္းအျခာမ်ားက ကန္႔ကြက္႐ိုးထုံးစံမ႐ွိေပ။
အလွဴွဴအတန္း္းအမည္ႏ္ႏွငွင့့္္ ဂုဏုဏ္ယ္ယူျူျခင္း္း
''တစ္မ္မူးူးရလိုို႔ု႔တ႔တစ္ပ္ပဲလဲလွဴွဴ၊ ဒိုို႕ု႕႐ွမွမ္း္းပေလာင္ေ္ေတာင္သ္သူတူတူႏူႏိုိုငုင္႐္ိုိုးုးလား'' ဟေူ သာ သခံ ်ပအ္ တငုိ း္ ပင၊္
ေတာင္တန္းသူ ေတာင္တန္းသား ႐ွမ္းပေလာင္ေတာင္သူမ်ားမွာ အလွဴအတန္းကို အထူးႏွစ္သက္
ရက္ေရာၾကသည္။ အလွဴအတန္းျပဳလုပ္ရျခင္းကိုပင္ ေလာကီဘက္တြင္ ဂုဏ္တစ္မ်ိဳးဟုအားတက္ၿပီး၊
ေလာကုတၱရာဘက္တြင္လည္း နိဗၺာန္ေရာက္လိုေသာစိတ္ဓာတ္ျဖင့္ သာမိကဒါန၊ သာဟိတၳိကဒါန၊
ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ လွဴဒါန္းေသာေငြမွစၿပီး ေရေဆးရေသာဝတၱဳမ်ားကို ေရေဆးၿပီး၊ ေရမရေသာ
လဴွ ဖယြ မ္ ်ားကပုိ ါမက်န ္ ဥးီ ေခါငး္သးံု ႀကမိ ေ္ ျမာႇ ကတ္ ငက္ ာ၊ ''နိဗိဗၺာၺာနႆ ပစၥေၥေယာေဟာတု'ု'' ဟနု တျ္မတဆ္ ုိ
ဆုေတာင္းၿပီးမွ လွဴဒါန္းေလ့႐ွိပါသည္။
ငယ္႐ြယ္စဥ္က '' အိုက္ေမာင္'' ဟုအမည္ေပးထားသူသည္ ႐ွင္ျပဳေသာအခါ႐ွင္သာမေဏဘြဲ႕
ေကာဝိဒျဖစ္လွ်င္ ေနာင္လူဝတ္လဲခဲ့ပါက အိမ္ေထာင္သည္အထိ သားဦး၊ သမီးဦးရသည္အထိ ''ေကာဝိဒ''
''ေကာဝိဒ''ဟုပင္ ေခၚဆိုၾကပါသည္။
- ၆ -
''႐ွင္ေကာဝိဒ'' ၏ သားဦးေယာက်္ားေလးကို အိုက္ဟိန္းဟုအမည္ေပးထားလွ်င္ ''ေကာဝိဒ''
မေခၚေတာ့ဘဲ၊ သားဦးနာမည္ကိုထည့္ၿပီး ''ေပၚဟိန္း'' ေမာင္အိုက္ဟိန္းတို႔၏ အကယ္၍ သမီးဦးေမြးလွ်င္
သမီးနာမည္ ''ေအးလြယ္'' ဟုနာမည္ေပးထားပါက ''မယ္လြယ္'' တို႔အေဖဟု ေခၚဆို ၾကပါသည္။ ဒုတိယသား
ႏွင့္ သမီးကို ေတာ့လိုက္ၿပီး မေျပာင္းေတာ့ေပ။ ထုိ ''ေပၚဟိန္း'' သို႔မဟုတ္ အလွဴတစ္ခုခုကိုျပဳလုပ္လိုက္လွ်င္
ထိုအလွဴအတန္းအမည္ေပၚမွာ ဂုဏ္ယူၿပီးနာမည္ေျပာင္းၾကပါသည္။
အလွဴအတန္းအတြက္ ဂုဏ္ယူနာမည္ေျပာင္းေသာစာတမ္းကို ဆရာေတာ္ဘုန္းႀကီးကေရးသားၿပီး
လက္မွတ္ေရးထုိးကာ အလွဴအတြက္ေရစက္ခ်ေသာေန႔တြင္ ပရိတ္သတ္ေ႐ွ႕ေမွာက္တြင္ ''ပူေက်ာင္း''
ေခၚေက်ာင္းအတြက္ ေဝယ်ာဝစၥတာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ရေသာပုဂၢဳိလ္က ဖတ္ျပရသည္။
ဥပမာ ။ မနွ စ္ ေီ ႐ခႊ ်ေက်ာငး္ ေဆာငလ္ ဴွ ဒါနး္ ေသာအလဴွ ဒါယကာ၊ အလဴွ ဒါယကိ ာမမ်ားက-ုိ ------
သကၠရာဇ္ .......ခုႏွစ္၊ .......လဆန္း၊ .......ေန႕မွာ။ အလွဴဒါယကာ........အလွဴဒါ
ယိကာမ.......တို႕သည္၊ ေစတနာသုံးတန္ျပဌာန္းကာျဖင့္၊ မွန္စီေ႐ႊခ်ေက်ာင္းေဆာင္ လွဴဒါန္းမႈေၾကာင့္၊
ယေန႔မွစၿပီး၊ '' တာေက်ာင္း'' ''ယာေက်ာင္း'' အမည္သစ္ထြင္လွ်က္၊ အသက္ရာေက်ာ္႐ွည္ကာ၊ နိဗၺာန္ေ႐ႊျပည္
သို႔ေရာက္ပါေစသတည္း။ တာမွာ၊ အဖိုး ''ယာ'' က၊ အဖြားအဓိပၸါယ္ရသည္။ အဖိုးမွန္စီေ႐ႊခ်ေက်ာင္းေဆာင္
ဒါယကာ၊ အဖြားမွန္စီေ႐ႊခ်ေက်ာင္းေဆာင္ ဒါယိကာမဟူ၍ နာမည္သစ္တြင္ေလသည္။ လူအမ်ားကဆရာ
ေတာ္အမိန္႔႐ွိလိုက္ေသာ အမည္သစ္ကိုပင္လိုက္ၿပီးေခၚေလ့႐ွိၾကသည္။ ႐ွင္ဒါယကာကို '' ေပါဆန္''
႐ွင္ဒါယိကာမကို ''မယ္ဆန္'' ကိုရင္အေဖ၊ ကိုရင္အေမျဖစ္ၾကပါသည္။ ရဟန္းဒါယကာကို '' ေပၚေက်ာက္''၊
ရဟန္းဒါယိကာမကို ''မယ္ေက်ာက္''၊ ရဟန္းဖခမည္းေတာ္၊ ရဟန္းမယ္ေတာ္။ စာေပက်မ္းဂန္လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ
''တာထမ္း'' ''ယာထမ္း'' ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္လွဴဒါန္းသူကို '' တာဘုရားဒကာ'' ''ယာဘုရားဒကာ''
ေ႐ႊထီးလွဴဒါန္းသူကို ''တာထီး'' ''ယာထီး'' ။ ေစတီေတာ္လွဴဒါန္းသူကို ''တာေကာင္းမွဴး'' ''ယာေကာင္းမွဴး''။
ေက်ာင္းေဆာင္ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ ဒါယကာကို ''တာေက်ာင္း'' ''ဒါယိကာမကို ''ယာေက်ာင္း''။
ဇရပ္ ကိုေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသူကို ''တာတေရာ့'' ''ယာတေရာ့''။ အလွဴဒါနအလိုက္ ဆရာေတာ္
ဘုန္းေတာ္ႀကီးက နာမည္ေျပာင္းေပးေလ့႐ွိပါသည္။ အလွဴအတန္းမ်ားလွ်င္မ်ားသည့္အေလွ်ာက္ ခဏခဏ
နာမည္ေျပာင္းေနရေသာေၾကာင့္ သားရင္းသမီးရင္းမ်ားေသာ္မွ၊ မိမိတို႔မိဘနာမည္ရင္းသိသူ႐ွားေလသည္။
ပေလာင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ဆရာေတာ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေပးေသာ အလွဴအတန္းအမည္ႏွင့္ ဂုဏ္ယူတက္ၾက
ကာ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးေတြ႕ေသာအခါ ဆရာဘုန္းေတာ္ႀကီးေပးထားေသာနာမည္မ႐ွိလွ်င္ အလွဴအတန္း
ဘာတစ္ခုမွ် မလုပ္ဘူးေသးသူျဖစ္ဘိသကဲ့သို႔ မ်က္ႏွာငယ္ရေလသည္။

အခန္း(၃)

-
ေတာင္၌ပင္ နတ္ျဖစ္သည္။ နတ္ကြန္းႏွင့္ထားကာ ပေလာင္အႏြယ္ဝင္တို႔၏ အစဥ္အဆက္ကိုးကြယ္လာ
ၾကေၾကာင္း သက္ႀကီး႐ြယ္ အုိမ်ားထံမွ မွတ္သားရေပသည္။

လြယ္ဆိုင္ေတာင္႐ွိေမာရိယဥေဒါင္းမင္းလိုဏူ

ဥေဒါင္းဂူႏွင့္ ပတ္သက္ရာတြင္ ပေလာင္လူမ်ိဳးတို႔က ေ႐ွးေဟာင္းယုံၾကည္ခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း
ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားအေလာင္း ''ေမာရိယ'' ဥေဒါင္းမင္းျဖစ္ေတာ္မူစဥ္အခါက ေက်ာက္ဂူအတြင္းမွာ
အိပ္တန္းတက္ၿပီး နမၼတူေဘာ္တြင္းအရပ္မ်ားတြင္ က်က္စားၿပီး၊ အညစ္အေၾကးစြန္႕ခ်ရာ ထုိအညစ္အေၾကး
မ်ားကပင္ေ႐ႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ ခဲ အစ႐ွိေသာရတနာအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္ဟု အခ်ိဳ႕ကယုံၾကည္ေျပာဆိုေနၾကသည္။
ေမာရိယဥေဒါင္းမင္းအိပ္တန္းတက္ၿပီး နံနက္ခ်ိန္ '' ဥေဒတယံ'' ညေနခ်ိန္ ''အေပတယံ'' က်ဴးရင့္
ၿပီးေအာင္းေနသည့္ ဂူကိုအထူးတလည္မြမ္းမံထားသည္။ ဥေဒါင္းမ်ားကိုေတြ႕လွ်င္လည္း အ႐ိုအေသျပဳ
ၾကေပသည္။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ဥေဒါင္းပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့ေသာ္ ေတာေတာင္အႏွံ ၾကားရာ အရပ္က
တစ္ေယာက္မက်န္လာေရာက္ၿပီး နားကြဲလုမတက္ ဟစ္ေအာ္ေငါက္ငမ္းၾကသည္။ ပစ္ခတ္ေသာသူမ်ား
ကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပစ္တင္ေျပာဆိုေရ႐ြတ္ၾကသည္။ ထိုဥေဒါင္းပစ္သတ္ေသာသူမ်ားကိုလည္း ႐ြာတိုင္းက
ဆက္ဆံျခင္း အလ်ဥ္းမျပဳေတာ့ေပ။
လြြယ္ဆိုိုင္ဘုရားႏွင့့္္္ ေ႐ႊဥႊဥေဒါင္း္းဂူူတာကလြတ္

နတ္ကြန္းဘြဲြဲ႕ဲ႕ေတးထပ္

ျမတ္လြယ္ဆိုင္၊ ေသလာမင္း၊ ေစျဖားလင္းလိႈင္းဆူ၊ ေျမပထဗ်ာ၊ ႏိုင္ဇဗၺဴ၊ ၿပိဳင္မတူ႐ွား၊ တပါးမဏိ၊
ေလာင္းစည္သူ၊ ေၾကာင္းၾကည္ျဖဴ၊ ေခတၱခံစား၊ ပတၱျမားေျမရတနာ၊ ေ႐ႊနံသာ႐ုပ္ပြား၊ ေသလာဇံ၊
လက္ဖက္မ်ားကိုေတာ့၊ သနားတဲ့ဌာေန၊ ပေဝႆဏီ၊ ေဖြစီလိႈင္းရင္ျဖင့္၊ ေစတီသမိုင္း၊ အေသာကပုေည၊
တာေမာင့္ငိုင့္၊ အေၾကာင္းအေျခ၊ ေလာင္းမရေမ၊ ေ႐ႊဥေဒါင္းငယ္က၊ ေနေစာင္းရင္ေတာ့၊ '' အေပတယံ''၊
က်ဴးတဲ့ဌာနံ၊ တာကလြတ္နတ္ကြန္းစံကို၊ မျပတ္လြမ္းရန္၊ တည္ထားလို႔ေလ။
(ဦးဘသန္း)

တာပလိနိန္(္(ေခၚ) ''ပူဖူဖ''

နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ပေလာင္ဘာသာအားျဖင့္
''တာပလိန္''၊ တာ-အဖိုး၊ ပလိန္-မိုးေကာင္းကင္၊ မိုးေကာင္းကင္မွ အဖိုးေခၚေသာပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ေတာင္ပိုင္နယ္
(သို႔မဟုတ္) နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္႐ွိပါသည္။ ထိုပုဂၢိဳလ္ေနအိမ္မွာ အေတာ္သပ္ရပ္ခမ္းနားထည္ဝါစြာၿပီး၊
အိမ္ဦးခန္းေဆာင္မႀကီးတြင္ ပိတ္ျဖဴဗိတာန္ မ်က္ႏွာက်က္ႏွင့္ ၾကက္လွ်ာအနားၿမိတ္စမ်ားခ်ထားၿပီး၊

- ၄ -

တကဲရာဇပလႅင္၊ ထီးျဖဴေငြသားမကိုဋ္၊ မကိုဋ္ျဖဴမွစၿပီး အေဆာင္အေယာင္မ်ားပါ႐ွိပါသည္။
ေ႐ႊပေလာင္ေငြပေလာင္တုိ႕ကႏွစ္စဥ္ ေၾကး၊ အဝတ္အထည္၊ စားဖြယ္၊ ေသာက္ဖြယ္၊ အနည္းအမ်ား
တို႔ႏွင့္လာေရာက္ကန္ေတာ့ေလ့႐ွိၾကပါသည္။ ထိုေတာင္ပိုင္နယ္ကို ေဘးအႏၲရာယ္ကင္း႐ွင္းေစရန္ႏွင့္
အသီးအႏွံမ်ားဖြံၿဖိဳးေစၿပီး လက္ဖက္စို၊ လက္ဖက္ေျခာက္အထြက္မ်ားၿပီး၊ ေစ်းေကာင္းရႏိုင္ရန္အတြက္
''ပလြဲေလာင္ၿပီ'' နတ္ေတာ္လတြင္ နတ္ပူေဇာ္ပသပြဲ၊ ဗလိနတ္စာေကြ်းပြဲကို တာဝန္ယူကာဆုေတာင္းေပးရေလ
သည္။ ¤င္းတာပလိန္(ေခၚ)ပူဖ ကြယ္လြန္လွ်င္ သူ၏မ်ိဳး႐ုိးအဆက္အႏြယ္ထဲမွ အသက္ႀကီးသူကို
တင္ေျမႇာက္ရသည္။ ထူးျခားခ်က္မွာ ¤င္း၏ေျခေထာက္ႏွင့္ ေျမႀကီးမထိရ။ ထိမိလွ်င္သားရဲတိရိစၧာန္ထူေျပာၿပီး၊
မိုးေလဝသမမွန္၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ဆြံအၿပီး လက္ဖက္အထြက္နည္း ေစ်းေကာင္းမရပဲျဖစ္တက္ပါသည္။

႐ွင္ျပဳအလွဴမဂၤလာ

ပေလာင္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ေက်းလက္ေဒသတြင္ ႐ွင္မျပဳရေသးေသာ ေယာက္်ားမ်ားသာသနာ့
အေမြခံ႐ွင္ရဟန္းမျပဳရလွ်င္ လူရာမဝင္ဟုအယူအဆ႐ွိပါသည္။ အသက္ (၁၄) ႏွစ္ေက်ာ္႐ွိေသာ
ေယာက္်ားကေလးတိုင္း ႐ွင္ျပဳဘူးသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ မိမဲ့ဖမဲ့ (သို႔မဟုတ္) အလြန္ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးေသာ
သားေယာက္်ားျဖစ္ေစကာမူ ႐ွင္ျပဳဘူးသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုမိမဲ့ဖမဲ့ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူ သားေယာက္်ား
ကေလးမ်ားကို ႐ြာဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးထံတြင္ ပေလာင္ေဝါဟာရအားျဖင့္ ''ကပီ''
ေက်ာင္းသားအျဖစ္ အပ္ႏွံထားေလ့႐ွိသည္။ အသက္ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ေသာအခါ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္က
ထိုကေလးငယ္မ်ားကို ႐ွင္ျပဳေပးရန္ႏွင့္ ႐ွင္ဒါယကာ႐ွာလွ်င္ အလြယ္တကူပင္ ရပ္႐ြာမွ ဝိုင္းဝန္းတာဝန္ယူ
တတ္ၾကေပသည္။ အသက္ငယ္႐ြယ္သူမ်ားကို သကၤန္းေတာင္း၊ ပုတီးစိပ္၊ လိင္ဆယ္ပါး၊ ဒဏ္ဆယ္ပါး၊
ေသခိယ႐ွင္က်င့္ဝတ္မ်ားကို မသင္ၾကားရေသာသူမ်ားႏွင့္ သရဏဂုံမပီသေသးေသာသူမ်ားအား ဆရာေတာ္
ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ကိုရင္ဝတ္ေပးျခင္းအလ်ဥ္းမျပဳၾကေပ။
႐ွင္ျပဳေသာအခါ၊ ႐ွင္ေလာင္းအပါး (၁ဝ) မွ (၅ဝ) ေက်ာ္အထိစုေပါင္းၿပီး၊ အနည္းဆုံးပြဲသုံးရက္ခံကာ
ဧည့္ခံေကြ်းေမြးကာအလွဴပြဲသဘင္ကို ႐ြာလုံးကြ်တ္ဆင္ႏႊဲၾကပါသည္။ အလွဴမ႑ပ္မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္
ဘုန္းေတာ္ႀကီးပရဝုဏ္းအတြင္း ေဆာက္လုပ္တတ္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕အရပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္
ပရဝုဏ္းအတြင္းမွာ အလွဴမ႑ပ္အတြက္ အသုံးျပဳရန္ျပည္မကဲ့သို႔ ဇရပ္ႀကီးမ်ားအသင့္ေဆာက္လုပ္
လွဴဒါန္းထားၾကေပသည္။ ထိုဇရပ္ႀကီးမ်ားကို တင့္တယ္လွပေအာင္ ပန္းဆြဲ၊ ၾကာယပ္၊ ရာဇမတ္တို႔ျဖင့္
တန္ဆာဆင္ယင္ကာ ႐ွင္ျပဳအလွဴမဂၤလာပြဲဆင္ယင္က်င္းပၾကပါသည္။ ႐ွင္ေလာင္းမ်ားကို ျပည္မႀကီးကဲ့သို႔ပင္
မင္းညီမင္းသား၊ အေဆာင္အေယာင္အဝတ္အစားမ်ား ဆင္ယင္ေပးေလ့႐ွိပါသည္။ ႐ွင္ေလာင္းလွည့္မ်ား
ေသာအားျဖင့္ ျပည္မႀကီးႏွင့္တူပါသည္။

နမ့္ဆန္ျမိဳ့အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္ အခန္း(၁)

- ၁ -

အခန္း္း (၁)

ဘာသာေရးက႑


နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕၏ အေ႐ွ႕ေတာင္ဘက္ေတာင္မေက်း႐ြာအုပ္စု လြယ္ဆိုင္ေတာင္တြင္ ဘုရားအေလာင္း
ဥေဒါင္းမင္းဘဝက လွည့္လည္က်က္စားေနထိုင္ခဲ့သည့္ေနရာႏွင့္ ဥေဒါင္းမင္းေသဆုံးရာ သဘာဝလိႈဏ္ဂူ
တို႕မွာ ထင္႐ွားၿပီး ¤င္းကိုအစြဲျပဳၿပီး တည္ထားေသာ သာသနိကအေဆာက္အဦးမွာလည္း ထင္႐ွားပါသည္။
မဟာျမတ္မ္မုနုနိဘိဘုရုရားႀကီးီး
မဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးကို ေပ (၅ဝဝဝ)ေက်ာ္ျမင့္သည့္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕ေဟာင္း (ဝိန္းထြန္းစံ)ဟုေခၚေသာ
ေ႐ႊစကားပင္ေတာင္ေပၚတြင္ တည္ထားပါသည္။ ထိုေတာင္မွာ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ တစ္မိုင္ခန္႕ေဝးကြာပါသည္။
ဘုရားႀကီးမွာ ဓမၼခံမွမုနိေတာ္အထိ ပလင္ေတာ္ (၇)ေတာင္ တမိုက္လက္ေလးသစ္႐ွိၿပီး၊ သကၠရာဇ္-၁၁၄၃
ခုႏွစ္က ေတာင္ပိုင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ကြန္ဟယ္ေက်း႐ြာဇာတိ ပေလာင္ဘုန္းႀကီး သုဓမၼာဆရာေတာ္ ဦးဂဠဳန္းဘြဲ႔ခံ
ဦးစေႏၵာႀကီးမွဴးၿပီး ပၪၥေလာဟာတို႔ျဖင့္ သြန္းျပဳေတာ္မူခဲ့ေၾကာင္းမွတ္သားရေပသည္။ မဟာျမတ္မုနိ
ဘုရားႀကီး၏ ပထမမကိုဋ္ေတာ္မွာ ေ႐ႊခ်ိန္ငါးပိသာကိုးဆယ္တစ္မတ္သာ႐ွိၿပီး၊ နဝရတ္ေက်ာက္ျမတ္
ရတနာတို႕ျဖင့္ စီခ်ယ္ျပဳလုပ္ထားရာ၊ ကာလတန္ဖိုး (၁၉၉၆၄ဝ) က်ပ္ခန္႔႐ွိေပသည္။ ထုိမကိုဋ္ေတာ္ကို (၁၂၉၆)
ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ (၁၁)ရက္၊ အဂၤါေန႕ညက လူဆိုးမ်ားခိုးယူသြားသျဖင့္ ေစာ္ဘြားႀကီးခြန္ပန္းစိန္
အမွဴးျပဳၿပီး နယ္သူနယ္သားအမ်ားစုေပါင္း ျပဳလုပ္ကာေ႐ႊခ်ိန္ (၄)ပိႆာ၊ (၁၇)က်ပ္သား၊ တမူးသားခန္႕နဝရတ္
ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားျဖင့္ စီခ်ယ္ျပဳလုပ္ထားေသာ တန္ဖိုးေငြ (၁၃၃၄၅၂) က်ပ္႐ွိသည့္ မကိုဋ္ေတာ္အသစ္
ကို ထပ္မံျပဳလုပ္ကာ (၁၂၉၈)ခု၊ တေပါင္းလျပည့္၊ အဂၤါေန႔တြင္ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၾကခဲ့ေလသည္။ထိုဘုရားႀကီး
တြင္ ေတာင္ပိုင္နယ္ဆ႒မေျမာက္ သုဓမၼာဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ ဦးဇနိယအ႐ွင္ျမတ္ကို ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းသည့္
(၁၇'ဝဝဝ)က်ပ္တန္ဖိုး႐ွိေသာေက်ာက္မ်တ္ရတနာမ်ားျဖင့္ စီခ်ယ္ျပဳလုပ္ထားေသာ ေ႐ႊစလြယ္ေတာ္ႀကီး
ကိုလည္း ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာဖူးေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ၁
ထိုမဟာျမတ္မုနိဘုရားႀကီးကို နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕၊ မန္ခိုက္ရပ္ကြက္တြင္ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမ အမ်ားေကာင္းမႈ
ျဖင့္တည္ထားၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ဘုရားေဂါပကအဖြဲ႕က ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ထားပါသည္။
ေကာင္း္းမႈ႐ႈႈိႈိငိင္း္း (ပတၱျၱျမားေစတီေီေတာ္)္)
သကၠရာဇ္ (၄၅၄) ခုႏွစ္၊ ေပါကၠံထီးနန္းစံျမန္းေတာ္မူေသာ ေ႐ႊဂူဒါယကာ အေလာင္းစည္သူ
မင္းႀကီးတိုင္းခန္းလွည့္လည္မူစဥ္ ေကာဇာသကၠရာဇ္ (၄၈၆) ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလ၊ ေတာင္ပိုင္နယ္
ေရာက္႐ွိရာ ေ႐ွးဦးစြာေဖာင္ေတာ္ဆိုက္ေသာေတာင္ေပၚတြင္ ေစတီေျမာက္မ်ားစြာတည္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ၂
၁။ မယ္ . ပ . ႏွာ - ၄၂ ၂။ မယ္.ပ ၄၁


- ၂ -


ထိုေစတီေတာ္မ်ားကို'' ေကာင္းမူ႐ႈိင္း'' ဟုေခၚပါသည္။ ပေလာင္ဘာသာျဖင့္''ေကာင္းမူ''သည္-''ေစတီ''
''႐ႈိင္း''အေပါင္းအစု (သို႔မဟုတ္) ''အမ်ားအျပား''အဓိပၸါယ္ရသည္။ ေကာင္းမႈ႐ိႈင္းေစတီေတာ္မ်ားကို
ရင္ျပင္ေပၚတြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးႏွင့္ မွဴးမတ္မ်ား၏ေက်ာက္႐ုပ္ပုံထား႐ွိပါသည္။
ေကာင္းမႈ႐ႈိင္း ေစတီေတာ္အေျမာက္အမ်ား တည္ထားေသာေတာင္မွ ကကုသန္ျမတ္စြာဘုရား
လက္ထက္ေတာ္မွ ''ေသလာသေတာင္''၊ ကႆပဘုရားလက္ထက္ေတာ္တြင္ ''စိတၱရေတာင္'' ၊
ေဂါတမဘုရား လက္ထက္ေတာ္တြင္ ''ကဏၰေတာင္'' ျဖစ္ၿပီး၊ ပေလာင္ဘာသာ''ဒြယ္ဆိုင္'' ၊ ႐ွမ္းဘာသာအား
ျဖင့္ ''လြယ္ဆိုင္''၊ ေတာင္ေတာ္သို႔မင္းႀကီးေရာက္႐ွိေတာ္မူေသာအခါ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္
ေစတီေပါင္း ႐ွစ္ေသာင္းေလးေထာင္တည္ေတာ္မူစဥ္အခါတြင္လည္း ''လြယ္ဆိုင္'' ေစတီေတာ္ကုိ
မြမ္းမံျပင္ဆင္ကာ ကုသိုလ္ပြားေတာ္မူေလသည္။ ''လြယ္ဆိုင္'' မွာ ''လြယ္''-''ေတာင္''၊ ''ဆိုင္''-''ပတၱျမား''
ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ''ေက်ာက္သံပတၱျမားေတာင္'' ဟုေခၚသည့္အျပင္၊ အခ်ိဳ႕က ''ပတၱျမားေတာင္'' ဟုလည္း
ေခၚဆိုၾကေသးသည္။ ''လြယ္ဆိုင္ေတာင္'' ေခၚ ''ေက်ာက္သံပတၱျမားေတာင္'' (သို႔မဟုတ္) ''ပတၱျမားေတာင္''
တြင္ပြဲႀကီး (၇) ရက္ခံၿပီး သီဟိုဠ္မင္းကလက္ေဆာင္ပဏၰာေတာ္အျဖစ္ဆက္သလိုက္ရာ န႔ံသာကိုးပိုင္းအနက္၊
တစ္ပိုင္းကို ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္အျဖစ္ထုေစရာ၊ လြယ္ဆိုင္ေစတီေတာ္အေ႐ွ႕ဘက္ အာ႐ုံခံလိုဏ္နန္းမုခ္
အတြင္းမွ လူအမ်ားကိုးကြယ္ေစရန္ တည္ထားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ထိုလြယ္ဆိုင္ဘုရား၏ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္၊
ေတာင္မဲေက်း႐ြာအုပ္စု၊ လြယ္ဆိုင္ေဂါပကအဖြဲ႕က ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ပါသည္။
မာရ္ေ္ေအာင္ရ္ရတနာျပည္လ္လုံုံးံးခ်မ္း္းသာရေစတီေီေတာ္
သာသနာေတာ္ႏွစ္ (၂၅ဝဝ)ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕၊ အေ႐ွ႕ဖက္ၿမိဳ႕အဝင္ဝ
ေတာင္ၾကားႏွစ္ဖက္အနက္ လက္ဝဲဘက္ေပ ၃ဝဝ ခန္႔အျမင့္႐ွိ ပေလာင္ရာဇဝင္အရ ခံတပ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးသည့္
''တာက်န္းပေလာင္'' ေတာင္ထိပ္ေပၚတြင္တည္ထားသည္။၁
ေစတီေတာ္Óဏ္ေတာ္မွာ (၁၈) ေတာင္၊ တမိုက္႐ွိၿပီး၊ ပုံေတာ္မွာ ဒုတိယပစၥယံတြင္ အရပ္႐ွစ္မ်က္ႏွာ၊
မုဒ္႐ွစ္မုဒ္၊ မုဒ္မ်ားအတြင္းၿဂိဳလ္ႀကီး႐ွစ္လုံး၊ အလိုက္နံသင့္ၿဂိဳလ္႐ုပ္မ်ားခံသည့္ ပလႅင္ေတာ္ေပၚတြင္ ေၾကး႐ုပ္
ပြားေတာ္တစ္ဆူစီ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလွ်က္႐ွိပါသည္။ ေစတီေတာ္တည္ထားေသာ '' တာက်န္းပေလာင္''
ေတာင္သည္ လြန္ခဲ့ၿပီးေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၄ဝဝ) ေက်ာ္ေလာက္က ပေလာင္မ်ားလာေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာ
ရန္သူမ်ားအား ထိုေတာင္ကိုခံတပ္ျပဳလုပ္ၿပီး ခုခံတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာေအာင္ျမင္ခဲ့ဘူးေသာ ေအာင္ေျမတစ္ခုဟု
အဆို႐ွိခဲ့ဘူးပါသည္။ ထိုေတာင္႐ွိစစ္တပ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေသာပေလာင္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသည္ ကာယသိဒိၶၿပီးေသာ
ေၾကာင့္ စစ္သားမ်ားကိုင္ေဆာင္ေသာ ဓား၊ လွံ၊ လက္နက္အစ႐ွိသည္မ်ားကိုအစြဲျပဳၿပီး ''တာက်န္းပေလာင္''
ေတာင္ဟုေခၚပါသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ''တာ'' -''အဖိုး''၊ ''က်န္း''-''စမ္းသပ္သည္''။ ''ပေလာင္''-''ေပါင္''၊
ေပါင္ကိုစမ္းသပ္ေသာ အဖုိးျဖစ္သည္။ ထိုပေလာင္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကြယ္လြန္ေသာအခါ ''တာက်န္းပေလာင္''
၁။ မယ္ . ပ . ႏွာ - ၄၂

135 Ethnic Minorities of Myanmar

Composition of the Different Ethnic Groups under the 8 Major National Ethnic Races in Myanmar.
(A) Kachin comprises 12 different ethnic groups. (B) Kayah comprises 9 different ethnic groups.
1. Kachin
2. Trone
3. Dalaung
4. Jinghpaw
5. Guari
6. Hkahk
7. Duleng
8. Maru (Lawgore)
9. Rawang
10. Lashi (La Chit)
11. Atsi
12. Lisu 13. Kayah
14. Zayein
15. Ka-Yun (Padaung)
16. Gheko
17. Kebar
18. Bre (Ka-Yaw)
19. Manu Manaw
20. Yin Talai
21. Yin Baw
(C) Kayin comprises 11 different ethnic groups. (D) Chin comprises 53 different ethnic groups.
22. Kayin
23. Kayinpyu
24. Pa-Le-Chi
25. Mon Kayin (Sarpyu)
26. Sgaw
27. Ta-Lay-Pwa
28. Paku
29. Bwe
30. Monnepwa
31. Monpwa
32. Shu (Pwo) 33. Chin
34. Meithei (Kathe)
35. Saline
36. Ka-Lin-Kaw (Lushay)
37. Khami
38. Awa Khami
39. Khawno
40. Kaungso
41. Kaung Saing Chin
42. Kwelshin
43. Kwangli (Sim)
44. Gunte (Lyente)
45. Gwete
46. Ngorn
47. Zizan
48. Sentang
49. Saing Zan
50. Za-How
51. Zotung
52. Zo-P
53. Zo
54. Zahnyet (Zanniet)
55. Tapong
56. Tiddim (Hai-Dim)
57. Tay-Zan
58. Taishon 59. Thado
60. Torr
61. Dim
62. Dai (Yindu)
63. Naga
64. Tanghkul
65. Malin
66. Panun
67. Magun
68. Matu
69. Miram (Mara)
70. Mi-er
71. Mgan
72. Lushei (Lushay)
73. Laymyo
74. Lyente
75. Lawhtu
76. Lai
77. Laizao
78. Wakim (Mro)
79. Haulngo
80. Anu
81. Anun
82. Oo-Pu
83. Lhinbu
84. Asho (Plain
85. Rongtu
(E) Bamar comprises 9 ethnic groups. (F) Mon comprises 1 ethnic groups.
86. Bamar
87. Dawei
88. Beik
89. Yaw
90. Yabein
91. Kadu
92. Ganan
93. Salon
94. Hpon 95. Mon
(G) Rakhine comprises 7 ethnic groups. (H) Shan comprises 33 ethnic groups.
96. Rakhine
97. Kamein
98. Kwe Myi
99. Daingnet
100. Maramagyi
101. Mro
102. Thet
103. Shan
104. Yun (Lao)
105. Kwi
106. Pyin
107. Yao
108. Danaw
109. Pale
110. En
111. Son
112. Khamu
113. Kaw (Akha-E-Kaw)
114. Kokang
115. Khamti Shan
116. Hkun
117. Taungyo
118. Danu
119. Palaung


120. Man Zi
121. Yin Kya
122. Yin Net
123. Shan Gale
124. Shan Gyi
125. Lahu
126. Intha
127. Eik-swair
128. Pa-O
129. Tai-Loi
130. Tai-Lem
131. Tai-Lon
132. Tai-Lay
133. Maingtha
134. Maw Shan
135. Wa

Namhsan explained by wikipedia

Namshan (Om-yar in Palaung), also spelt Namhsan, is the capital of Tawngpeng, a Palaung substate in northern Shan State of Burma. The only Palaung kingdom in the Shan States, the people of the town are predominantly of the Ka-tur (Samlong) tribe. [1] The people of the tribe are often referred to as the Golden Palaung because of the color of the belts that they wear.[2]

In Palaung, Namshan means trembling waters and the town is thought to be so named because it is situated on a marsh which gets flooded during the rains. In its heydey, during the 1920s and 1930s, the town prospered because of the presence of silver mines in the kingdom and because of the tea grown in the area. The tribe was heavily studied by the anthropologist Leslie Milne.

Introduction

The palace of Sawbwar Namhsan was situated in Northern Shan State. It was far from Mandalay (188) Miles. It is very close to Kyaukme and Lashio.

The founder of Namhsan
Namhsan was founded by Sawbwar Khun Main at 1182 (Myanmar Era) The waxing of Nataw (14) Friday. The founder of Namhsan begun with Sawbwar Khun Main proceeded rulling with (7) relations. The last one was Sawbwar Khun Pan Sein. It was many huge mountain and deeper creeks and streams. The highest mountain or hill is (7470) feet. There are very beautiful with nice scenery along the way of Namhsan. Such as Cherry trees, pin wood trees. And apples. In he forest with wild animals as well. Rabbits and snake so on.
So there was much the nature of agriculture, cliff, cave, the blooming of Cherry flowers. The motto is we are very honest and with generous the way of our living. So that Young generation of Palaung people was kept their way of culture and living.
The wide of city 458.53M to east –west 20.5M the above sea level is (5332)feet.
The road of Namhsan looks like a snake. It has passed through the huge cliff with green hills and unspoiled environments. There were nice scenery and green tea plantations.
Both the road side.

"The meaning of Namhsan''
Namhsan was not given by Palaung languages. It is Shan Languages when the King of Mindon was established of Namhsan. It was heavy raining .The creeks, tunnels, were flood of water. And shaking. Nam –mean water, San mean –trembling. That's mean the trembling of water was called Namhsan.
Palaung Langauge says Onh Yar. Ohn mean- water, yar mean- trembling. The city was founded near Namhsan. It was city of twin san.

What does Palaung People mean?
The history of palaung went like this…
People of Palaung were derived from the group of Mon-Khmer. They came from the hill tribe of Mongolia. Ta-ang was called by Palaung. It has arrived (100) BC to Burma.
The book of thit cha taung sayardaw was written about Palaung People. It came from
''Pyu" group.Pyu to palu.Palu to Palaung.
Chinese say like this. Pun – mean relation. Lon- mean dragon. The relationship of dragon. It was referred to the history of Shinpyu and shin hla. When the king of Alaung Si Thu traveling to Inlay. The boat was set by fire. The guard men were Palaung . So
The King said firstly fire was burnt the boat and guard men legs. Its was became Pound Long to Palaung.

Chapter (one)
Believe sector

The south-east of Namhsan Taungma Village when the Buddha to be was the king of Peacocks the place of dead was very famous natural in Namhsan.
The great Buddha images


The great Buddha images was situated the old city of Namhsan. it was one miles away of Namhsan. The Buddha images hight was seven feet.It was led by the native Kwan hae village named U Galon. Most venerable. They made the ornament of Buddha was gold.
The weight of gold was five vises. It was decorated by jeweler at 1296- Myanmar Era.
The thief has been stolen. The last Sawbwar Khun Pan Sein and people renovated and
Replace it again. finished 1298, Taboung, Tueday. So the great Buddha image were
Kept by the township board of trusted.


The pagoda of Ruby

There was built by (486) Myanmar Era. Southern of region. The king of Alaung Si thu was the first trip to Namhsan. that was called '' Kanghmu Shine'' the greatest pagodas.
At the foot plint was erected the statue of King alaung Si Thu and followers.
Erected many pagodas were the period of '' Kakuthan'' is called the hill of ''Kelatha
and Kassapa Buddha image Cittara hill. At this period of Kanna hill. '' Dwei Sai was called by Palaung Langauges. Lwai Sai in Shan Langauges. At the time of King Asoka when he was arrived there renovated by the King. that's mean the hill of ruby.Buddha image was made of sandal wood and donated by all Palaung People. So it was kept of the board of trusted lwai Sai, Taungma village, Namhsan Township.

The Pagoda of Prosperity



The anniversary of 2500 years. was built by Tarkyan Palaung hill. it was (300)feet. The donor of that pagoda was Takyan Palaung. it's mean the hill of victory. for (400)
years. The enemy of Takyan was attacked him. Because he has the power magic to win the battle.Tar – mean Person kyan –mean testing to translate it directly.palaung mean legs. person can be tested by legs. when he has passed a way reincarnate as a
Spirit at the hill. Palaung people are build his spirits house and worship him.


The Noble cave of Peacock in Lwai Sai

The concerning of Noble cave o f peacock in Lwai Sai went like this…………
when the Buddha was to be he was as a peacock. Living around Nammatu. Increment
by peacock became silver so on. The noble peacock was renovated time by time. when
the hunter hunting or shooting peacock all people surrounding Namhsan punish them.
not allowing to kill it.


Tarpalain Or Pupha

Majority of Palaung people living in Namhsan. Tar –mean father Palain mean sky.
the father of sky. He has very nice house then others with colorful ceiling and
umbrella so on and so forth. So the palaung people must pay respect him. the month
of January was festival of him. All villagers come offer him foods,clothes, eatable things.because he is the guardian of sky . he was praying for Palaung people to have had good
weather to cultivated green tea farm. to be good health, to have good income so on.


dry tea and wet tea at the region of Namhsan. that festival was called '' Palwai laung pyi" in Palaung languages. If the the guardian of sky or tar palain was passing a way .
his son must be taken responsibility like his father.
Especially he can not treat earth by his bear foot.If so wild animal will be plentiful.
or dangerous. he must be good virtues as a noble person. he shall not go visit house to
others unless he invite him.

Palaung Novitiate Ceremony


The concept of people of Palaung for remote area who has not been becoming as Novice hood for once. It is not worth it for their life. Because all Palaung people are Buddhist.
They belive that to be novice and monk must go for one time as good heritage of Buddha 's Sasana. Parent less who were poor for financial problem. they all have been
becoming novice or monk. In those day , parent go and send their son to accept monastic education from Buddhist monk. The senior monk take care of better education and teaching to behave well accordingly Buddha teaching. moral lesson
so on so forth. firstly they call them as a '' Kapi" to give service to monk. so that
when they all learn about the basic rule of novice hood and then head monk permit them be a novice. food and accommodation was provided by all during staying at monastery. At the time to be novice some donors are come and requested to head monk
for all perquisites the needed of this young novice will be sponsorship by them.
mostly ceremony hall was built at monastery compound. Head monk allow them take shoe when they are celebrating festival.novice to be raise their both hand with handkerchiefs. When the drum was beaded dancing was begun. dancing as a traditionally. For this time being Palaung people are very happy or enjoying.


Yownay (group)

Some People belief in this group. but it is only minority of Palaung regions. In Namhsan was totally different concepts,idea so on.but
all yanay monk was studied of Buddhist literature now. The gave up old kinds thought . They were very skillful of Shan language, as well as Pali, Myanmar. Young novice is learning by heart. Some head monk
who very strict for vinaya or discipline for Buddhist monk was not hold
money. They were learning, practicing Meditation, and teaching Dharma to People. The title monk was given as the disciple of Buddha.
for instance, Soi mean venerable Soi sariputta. ven, siriputta. This name was given by the head monk.

How they appointed when the senior monk passed away?
When the most senior was passing away the regional monk had come to funeral service. All abbot are taking responsibilities beginning to in the end. Eventually, They made meeting to chose for senior monk. then, Lay man come and approach old and qualify monk said that Venerable sir , it was bout time to go to the forest. So that in order to be senior monk. That's monk gave date and time when will go for renunciation. It's was bout time he went to forest. Lay man would be follow and mark where he did sitting meditation. Lay man went back told the people and to invite him come back again.'' Tarkyaung '' was called that 's man. All people arrange to welcoming back to Monastery.
They prepared small bags with full of money. Then they follow him said that Venerable sir be kindly and not to go for renunciation long time and went back preach Dharma to us. He was accept carry him with (''vow 'in Burmese )Planqeunt to monastery. The head monk checked money bag if the money very small and they said '' Yowkhu"
which mean refill money till he get satisfy. He is not greedy but he wanted them to gain good deed.
All the money will go for renovation stupa and building monastery. They served all participator food as well. The ceremony will start to honor new senior monk. It ' took one or two hours for celebration.
The monk recited pritta and preaching by Senior . In conclusion head monk pray for all people then in that way they chose senior monk.
The chief monk can not be disrobe.

The population of religion in Namhsan

Buddhism = 56692
Christians = 522
Muslin = 133

Totals = 57347


Chapter (2)
Educations
Ancient education sections
There were two topics of education sections. I would present ancient education firstly, According the ancient education age was the period of ''Sawbwar" '' Khun Sin Ohn. He set up basic education school at British colonel time. It was successful from basic to high state school.
I wanted describe who was taking power at British government time as follow……..

1. Daway pha

1. 2Pha Khun Mya
2. Pha Khun Sai
3. Pha Dway taw
4. Pha Lwai Lyo
5. Pha Khun Kyaing Main
6. Pha Khun Say
7. Khun Tan Main
8. Pha Khan Khun Sai (a)Khun Sar
9.
10. Khun Kyant
11. Aung Sar
12. Khun Kun
13. Khun Khan Main
14. Khun Khan Tan Main
15. Khun Sin Ohn ( wan golden medal )
16. Khun Pan Sein( Mahatharasethu)


The period of King Ming Don riots of Khun Kyan was resigned .Then King appointed ''Sawbwar Aung Sar'' Khun Kyan had arrested and jail in Mandalay and died.Khun Kyan got assassinated Aung Sar gain his power ruling Namhsan. He can dealing with Myanmar King
and performing his duties in (1234)Myanmar Era. Khun Kun was died in (1239)Myanmar Era. Then the elder brother'' Khun Khan ''Main proceeded ruling in .Not to be complicated matter later with Myanmar king the relation o f Sawbwar and one of Buddhist monk
co-operated governing Namhsan.That's was the first associated
Myanmar King and ''Khun Khan Main. (Sawbwar)
when British colony was occupy Burma in 1247. the waxing of TazaungMon.British general Colonel slarden, Sir Arther White and Mr,Berzet .
Majority of Shan State,Nyaungshew region was defeated to British army. The british flags was erected by them. '' Ming Thought'' All Sawbwar got to surrender and saluted British flags. Khun Kan Main was dined strike back to british troup. eventually he was fail but he has escpated. His son can associate with British then, they had agreed to take peace and ease fire both side. The British was given
him the power ''Sawbwar". Khun Kham Main entered monk hood the hold life.

Khun Khan Main was died in 1258(Myanmar Era).but his son '' Khun Sin Ohn carried on his power . Khun Sin Onh started the project of building the road of Sipaw to Namhsan and Kyaukme. At his time transportation was getting better and instead of using horse and bullock cart . The road project stared in1912. Then, finished in 1974. The car begun to run in 1974.
Sawbwar Khun Sin Ohn was tried to set up school. It was all succeed that's why British government was admired him and honored the reward of golden sling .
Sawbwargyi ''Khun Sin Ohn married with Mahardevi and Daw Nyunt ,Daw Khin That (a) Daw Khin Khin. The generation gap still in
Namhsan or TaungPaing.
Sawbwargyi was died in 1289. The elder son gain his position named '' Khun Pan Sein'' At his time , He set up modern state school primary to high school. It was progressed for education teaching English and Burmese in 1959.
They had 12 teachers with thousand of students studying.
Matriculations exam held every year more than hundreds student passed the exam.
During his time the(27)school increased. They save money to pay salary of teacher from villager. Even state school has to save fund to offer to teacher.
Even state school has planty but used funding money and search to hire teacher to give enough education . The villagers supported shelters, accommodations and so on. Khun Pan Sein was
built the road of Namhsan to Sipaw, 31 miles to make transportation better for future. Namhsan to Panlon 18 miles. to Sipaw 49 miles,
When the world war was over , Khun Pan Sein was sign to get independent with General Aung San as well as the leader of all national races.
So the government honors him the tittles of ''Mahasithu".
The region of Taung Peng used to ruling by the former chief like saw bawar.

Three Kinds of grand festival cerebration

They used to held grand royal festival . Such as …

To be continued



.